واکنش های پتاسیم یدید
واکنش‌های پتاسیم یدید (KI)
پتاسیم یدید در ترکیب با مواد شیمیایی مختلف واکنش‌های جذابی ایجاد می‌کند. این واکنش‌ها در آزمایشگاه‌ها و علوم پایه برای شناسایی، آموزش و تحقیق کاربرد دارند. در ادامه، مهم‌ترین واکنش‌های پتاسیم یدید بررسی می‌شود.
1. واکنش پتاسیم یدید با هیدروژن پراکسید (H₂O₂)
هیدروژن پراکسید (آب اکسیژنه) در حضور پتاسیم یدید به عنوان کاتالیزور، به آب و اکسیژن تجزیه می‌شود. این واکنش یک فرآیند گرمازا است و تولید گاز اکسیژن با تشکیل حباب‌های فراوان مشاهده می‌شود. این واکنش به آزمایش فیل شیاردار (Elephant’s Toothpaste) معروف است.
معادله واکنش:
2H₂O₂ → 2H₂O + O₂↑
نقش پتاسیم یدید:
پتاسیم یدید به عنوان یک کاتالیزور عمل کرده و سرعت تجزیه هیدروژن پراکسید را افزایش می‌دهد.
2. آزمایش پتاسیم یدید و آب اکسیژنه
در آزمایش کلاسیک آب اکسیژنه (هیدروژن پراکسید) و پتاسیم یدید، از یک رنگ یا صابون مایع نیز برای مشاهده بهتر تولید گاز اکسیژن استفاده می‌شود. در این آزمایش، محلول پتاسیم یدید به آب اکسیژنه اضافه می‌شود و تشکیل کف زیاد ناشی از گاز اکسیژن دیده می‌شود.
مشاهده‌ها:
- تشکیل کف یا حباب فراوان.
- افزایش سریع دما (واکنش گرمازا).
3. واکنش پتاسیم یدید با سرب نیترات (Pb(NO₃)₂)
هنگامی که محلول پتاسیم یدید (KI) به محلول سرب نیترات (Pb(NO₃)₂) افزوده شود، رسوب زرد رنگ یدید سرب (PbI₂) تشکیل می‌شود.
معادله واکنش:
2KI + Pb(NO₃)₂ → PbI₂↓ + 2KNO₃
مشاهده‌ها:
- رسوب زرد رنگ یدید سرب که در محلول داغ حل می‌شود و در سرد شدن دوباره رسوب می‌کند.
4. واکنش پتاسیم یدید با کلر (Cl₂)
کلر، ید موجود در پتاسیم یدید را اکسید کرده و ید آزاد(I₂)را تولید می‌کند. این واکنش به دلیل آزاد شدن ید، باعث تغییر رنگ محلول به قهوه‌ای یا زرد تیره می‌شود.
معادله واکنش:
Cl₂ + 2KI → 2KCl + I₂
مشاهده‌ها:
- تغییر رنگ محلول به قهوه‌ای.
5. واکنش پتاسیم یدید با آهن (III) کلرید (FeCl₃)
آهن (III) کلرید می‌تواند ید موجود در پتاسیم یدید را آزاد کند. این واکنش نیز منجر به تولید ید آزاد و تشکیل محلول قهوه‌ای‌رنگ می‌شود.
معادله واکنش:
2KI + 2FeCl₃ → 2FeCl₂ + 2KCl + I₂
واکنش پتاسیم یدید با نقره نیترات (AgNO₃)
پتاسیم یدید با نقره نیترات (AgNO₃) واکنش داده و رسوب زردرنگ یدید نقره (AgI) تشکیل می‌دهد.
معادله واکنش:
KI + AgNO₃ → AgI↓ + KNO₃
مشاهده‌ها:
- تشکیل رسوب زرد رنگ یدید نقره که در نور حساس است.
نکات ایمنی در کار با پتاسیم یدید
- نگهداری در ظروف مات:
پتاسیم یدید و ترکیبات آن نسبت به نور حساس هستند. - محیط کار ایمن:
هنگام انجام آزمایش‌ها، از عینک و دستکش استفاده کنید. - مواد اضافی:
محلول‌های حاوی ید باید به درستی دفع شوند.
اولین دیدگاه را ثبت کنید