اکسید مس در لعاب و تأثیر آن بر رنگ ظروف سفالی
اکسیدهای فلزی یکی از مهم‌ترین مواد مورد استفاده در لعاب‌کاری ظروف سفالی و سرامیکی هستند که باعث ایجاد رنگ‌های متنوع و زیبا در محصولات نهایی می‌شوند. اکسید مس (CuO و Cu₂O) یکی از ترکیباتی است که در دماهای مختلف و بسته به شرایط احیایی یا اکسیدی، رنگ‌های متفاوتی به لعاب می‌دهد.
1. اکسید مس در لعاب
✅ اکسید مس (CuO و Cu₂O) یکی از رایج‌ترین اکسیدهای فلزی در لعاب‌کاری ظروف سفالی و کاشی‌های سرامیکی است. این ترکیب در دماهای مختلف و در محیط‌های احیایی و اکسیدی، رنگ‌های متفاوتی ایجاد می‌کند.
✔ در محیط اکسیدی (با اکسیژن زیاد): لعاب به رنگ سبز یا فیروزه‌ای درمی‌آید.
✔ در محیط احیایی (اکسیژن کم، حضور گازهای احیاکننده): لعاب به رنگ قرمز، قهوه‌ای یا حتی مشکی درمی‌آید.
📌 اکسید مس در ترکیب با دیگر فلزات و شیشه‌های لعابی، رنگ‌های خاصی ایجاد می‌کند که در صنعت سفال‌سازی و کاشی‌سازی بسیار پرکاربرد است.
2. افزودن اکسید مس به لعاب چه رنگی ایجاد می‌کند؟
✅ رنگ ایجاد شده بستگی به شرایط پخت و محیط کوره دارد:
| محیط لعاب‌کاری | رنگ نهایی لعاب |
|---|---|
| محیط اکسیدی (هوای آزاد) | سبز، آبی یا فیروزه‌ای |
| محیط احیایی (کمبود اکسیژن) | قرمز، قهوه‌ای یا مشکی |
📌 رنگ فیروزه‌ای لعاب ظروف سفالی به خاطر وجود اکسید مس (CuO) در محیط اکسیدی است.
3. رنگ فیروزه‌ای لعاب ظروف سفالی به خاطر چیست؟
✅ علت اصلی رنگ فیروزه‌ای در لعاب سفال و سرامیک، وجود اکسید مس (CuO) در محیط اکسیدی (دارای اکسیژن زیاد) است.
🔹 معادله واکنش در محیط اکسیدی:
plaintext
CopyEdit
CuO + O₂ → Cu²⁺ (ایجاد رنگ سبز یا فیروزه‌ای در لعاب)
📌 این ترکیب به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین رنگ‌دانه‌های مورد استفاده در سفالگری سنتی ایران شناخته می‌شود.
4. در تولید ظروف سفالی رنگی از اکسید چه فلزاتی استفاده می‌شود؟ (علوم هفتم)
✅ اکسیدهای فلزی مختلفی برای تولید رنگ‌های متفاوت در لعاب سفال استفاده می‌شوند:
| اکسید فلز | رنگ ایجاد شده |
|---|---|
| اکسید مس (CuO, Cu₂O) | سبز، فیروزه‌ای، قرمز |
| اکسید آهن (Fe₂O₃) | قهوه‌ای، قرمز، مشکی |
| اکسید کبالت (CoO) | آبی تیره |
| اکسید منگنز (MnO₂) | قهوه‌ای، بنفش |
| اکسید کروم (Cr₂O₃) | سبز تیره |
| اکسید تیتانیوم (TiO₂) | سفید، کرم |
| اکسید نیکل (NiO) | خاکستری، قهوه‌ای |
📌 در سفالگری ایرانی، ترکیب اکسید مس و اکسید آهن برای تولید لعاب‌های سبز و فیروزه‌ای بسیار رایج است.
نتیجه‌گیری
✔ اکسید مس در لعاب‌های سفالی باعث ایجاد رنگ‌های فیروزه‌ای و سبز می‌شود (در محیط اکسیدی).
✔ اگر مقدار اکسیژن در محیط کم باشد (محیط احیایی)، رنگ لعاب به قرمز، قهوه‌ای یا مشکی تغییر می‌کند.
✔ برای تولید رنگ‌های متنوع در ظروف سفالی، از اکسیدهای فلزی مختلف مانند آهن، کبالت، کروم و منگنز استفاده می‌شود.
📌 پودر مارکت تأمین‌کننده انواع اکسیدهای فلزی برای صنایع سفال و سرامیک است. جهت خرید و مشاوره با ما تماس بگیرید! 🚀
اولین دیدگاه را ثبت کنید